انواع گیتار: مقایسه گیتار آتیک (سیم فی) و گیتار کلاسیک (سیم نایلون)

شاید برای شما هم این پرسش به وجود آمده باشد که تفاوت گیتار کلاسیک و گیتار آتیک در چیست؟ یا اینکه انواع گیتار آتیک چیست؟ تفاوت صدای گیتار سیم فی و سیم نایلون چگونه است؟ در این مطلب، سعی می‌کنیم به این سوالات شما پاسخ دهیم و یک ویدیوی آموزشی هم برای درک بهتر مطالب مشاهده خواهید کرد.
در مطالب پیش‌تر در مجله پیانو باربد خواندیم که ساز لیر از روی ساز چنگ ساخته‌ شده است و در اساطیر یونان اختراع آن را به هرمس نسبت می‌دهند. گویا یونانیان باستان دو نوع ساز لیر داشتند، یکی به نام لیرا» و دیگری به نام کیتارا»، کیتارا به وسیله رومی‌ها تغییرشکل یافت؛ نام گیتار نیز از همین کلمه گرفته شده‌ است. گیتار شاید محبوب‌ترین ساز میان عموم مردم باشد. خیلی از علاقه‌مندان به گیتار، دوست دارند، نوازندگی این ساز را آغاز کنند. گام اول برای آغاز نوازندگی، انتخاب و خرید یک گیتار دلخواه‌ است و یکی از رایج‌ترین سوالاتی که اغلب علاقه‌مندان با آن رو‌به‌رو می‌شوند این است که گیتار آتیک (سیم فی) بخرم یا گیتار کلاسیک (سیم نایلون)؟

گیتار آتیک

پرسش اصلی این است که ساز آتیک چیست؟ احتمالا این اصطلاح را در خصوص سازهای دیگر هم شنیده باشید، مثلا پیانو آتیک یا ویولن آتیک. به طور کلی در سازهای آتیک، برای تقویت صدا از قطعه‌ای الکترونیکی استفاده نمی‌شود و صدادهی ساز صرفا با ساختمان ساز انجام می‌گیرد. در گیتار آتیک، بدنه ساز یا اصطلاحا سالن ساز توخالی است و کار تقویت صدا را به عهده دارد. در واقع، اصطلاح آتیک، یک اصطلاح پوششی است که شامل تمام انواع گیتار می‌شود که برای تقویت صوت‌ تنها از بدنه توخالی ساز استفاده می‌کنند و داخل ساز از میکروفن (پیکاپ) استفاده نشده است. به طور کلی گیتار آتیک، ۶ سیم دارد و به دو زیرشاخه اصلی زیر تقسیم می‌شود:
گیتار آتیک سیم استیل یا سیم فی (گیتار آتیک)
گیتار آتیک سیم نایلون (گیتار کلاسیک)
نکته اینجا است که گیتار آتیک سیم استیل (سیم فی) را عمدتا به تنهایی، گیتار آتیک» هم می‌نامند که در برابر گیتار آتیک سیم نایلون قرار می‌گیرد که به گیتار کلاسیک» معروف است. پس آنچه باید در ذهن داشته باشید که گیتار کلاسیک هم از نظر ساختمان ساز آتیک» است.

گیتار آتیک یا گیتار سیم فی

گیتار آتیک سیم فی، در واقع گیتار کلاسیک همه اعصار است. دقت کنید که می‌گوییم classic نه classical! گیتار آتیک سیم استیل، نمونه اصلی گیتار است و به همین دلیل کلاسیک‌ترین نوع آن است. اما وقتی اصطلاح گیتار کلاسیک» را به کار می‌بریم که انگلیسی آن classical guitar» می‌شود، منظور نوع دوم گیتار آتیک است که تفاوت‌هایی با گیتار آتیک سیم فی دارد. پس نکته این جا است که گیتار آتیک سیم فی، از نظر قدمت، کلاسیک محسوب می‌شود، اما اصطلاح گیتار کلاسیک» برای گیتار آتیک سیم نایلون به کار می‌رود.

گیتار آتیک سیم فی یا گیتار آتیک، ۶ سیم از جنس ف استیل دارد. تنوع اجرای این نوع گیتار از تمام انواع دیگر آن بیشتر است، یعنی شما می‌توانید آن را برای نواختن هر سبکی استفاده کنید و به اصطلاح یک ساز چندکاره است. در واقع همین سیم‌های استیل هستند که به این ساز قدرت می‌دهند در هر سبک و ژانری بتوان با آن نواخت. از گیتار آتیک بیشتر در سبک‌های جز، بلوز، کانتری و راک استفاده می‌شود. برای نواختن این نوع گیتار معمولا از پیک گیتار استفاده می‌شود، چراکه جنس فی سیم‌های عمدتا باعث بریدگی سر انگشتان نوازنده می‌شود. 

صدای گیتار سیم استیل، به‌خاطر جنس سیم‌هایش صدایی متالیک است. قدرت صدادهی این نوع گیتار آن‌قدر نیست که بتواند در فضاهای بزرگ، پاسخگو باشد، اما با این حال شما می‌توانید در جلوی سوراخ صدای آن یک میکروفن وصل کنید تا بتوانید برای پخش صدا از امپلی‌فایر استفاده کنید. یا حتی داخل محفظه آن یک پیکاپ نصب کنید تا صدا را تقویت کند. ضخامت سیم‌های فی گیتار آتیک، متفاوت است و از زیر به بم روی ساز قرار گرفته است. 

گیتار فلت تاپ و گیتار آرک تاپ

 اگر اصطلاح گیتار فلت تاپ» (flat top) را شنیدید، بدانید که عمدتا منظور گیتار آتیک سیم فی» است. خوب است بدانیم که بخش تاپ در گیتار، منظور صفحه چوبی روی ساز است که سیم‌ها روی آن قرار گرفته‌اند و در گیتار فلت تاپ، این صفحه برآمده نیست و کاملا صاف است. ضخامت چوب صفحه تاپ ساز، در صدای ساز تأثیر‌گذار است. گیتار سیم استیل یا گیتار آتیک، صدایی ایجاد می‌کند که جنس آن به طور محسوس با سایر انواع گیتار فرق دارد. اگرچه اصطلاح فلت تاپ عمدتا برای گیتار آتیک سیم استیل استفاده می‌شود، اما برای برخی از گیتارهای الکتریک هم به کار می‌رود. معمولا این اصطلاح رادر مقابل آرک‌تاپ (arch top) به کار می‌برند. چیزی که این نوع گیتار را متمایز می‌کند، صفحه رویی قوس‌‌دار آن است. صدای گیتار آرک‌تاپ برای موزیسین‌های سبک‌های جاز، بلوز، راک‌بلی و سایکوبلی محبوب است. این گیتار هم ۶ سیم دارد. صفحه رو و پشت آن قوس دارد و صاف نیست. پل آن قابل تنظیم و قابل حرکت است. سوراخ صدای آن به شکل f است (F-holes) و همین آن را به خانواده ویولن بسیار شبیه می‌کند. ما در مطلبی جداگانه درباره انواع گیتار الکتریک مفصل صحبت می‌کنیم.

گیتار کلاسیک یا گیتار سیم نایلون

در این نوع گیتار ۳ سیم بالایی که سیم‌های با صدای زیر هستند، از جنس نایلون هستند و ۳ سیم پایینی که سیم‌های باس هستند، هسته نایلونی با روکش فی یا نایلون درهم‌تنیده دارند. اگر به موسیقی اسپانیایی و سبک فلامنکو علاقه دارید، بدانید که از این گیتار در سبک های کلاسیک، فلامنکو و همچنین پاپ استفاده می‌شود. گیتار آتیک سیم نایلون یا گیتار کلاسیک همچون پیانو، به عنوان سازی تک نواز شناخته شده‌ است. 

تفاوت گیتار آتیک با گیتار کلاسیک

در ظاهر گیتار آتیک شبیه به گیتار کلاسیک است. اما گیتار کلاسیک به طور قابل‌ملاحظه‌ای کوچک‌تر از گیتارآگوستیک است. فرو رفتگی دو طرف بدنه گیتار که به کمر» معروف است، در گیتارهای کلاسیک، باریک‌‌تر است و همین موضوع باعث می‌شود که نواختن آن‌ها در حالت نشسته راحت‌تر باشد. تفاوت عمده دیگری که در اندازه‌های گیتار آتیک در مقابل گیتار کلاسیک مشهود است، این است که گیتار کلاسیک نسبت به گیتار آگوستیک، فرت بورد یا گردن پهن‌تری دارد.

اما تفاوت اصلی و عمده این دو نوع گیتار این است که همان‌طور که گفتیم در گیتار آتیک، سیم‌ها از جنس ف استیل هستند اما در گیتار کلاسیک، سه تا از سیم‌ها هسته نایلونی دارند و سه تای دیگر تماما نایلونی هستند. به همین دلیل صدای گیتار آتیک با داشتن سیم‌های فی دارای یک زنگ خاص است و همین طنین زنگ‌دار، باعث شده تا بیشتر در آهنگ‌های بلوز، کانتری، فولک و راک به کار رود. جنس نایلونی سیم‌های گیتار کلاسیک صدایی عمیق، ملایم و نرم‌تر به این نوع گیتار می‌دهد. همان‌طور که گفتیم در واقع تنها سیم‌های نازک‌تر از جنس نایلون تنها هستند، اما سیم‌های بم‌تر، فقط هسته‌ نایلونی دارند و روکش آن‌ها گاهی فی است.

علاوه بر این، این دو گیتار در برخی تکنیک‌های نوازندگی با هم تفاوت دارند. به این دلیل که دسته گیتار آتیک نسبت به گیتار کلاسیک باریکتر است و سیم‌ها به یکدیگر نزدیک ترند؛ لذا تکنیک هایی مثل آکورد گرفتن روی این ساز راحت‌تر است. البته اجرای صحیح و شفاف نت‌ها با این ساز قدرت بیشتری لازم دارد، چرا که سیم‌های این ساز فی هستند.

در مجموع، تمام این تفاوت‌های ساختاری موجب تفاوت رنگ صدا یا جنس صدا در ساز می‌شوند و از هیچ راهی جز گوش دادن به صدای هر دوی آن‌ها، نمی‌شود، متوجه تفاوت آن‌ها شد. به همین خاطر مجله پیانو باربد ویدیویی را که در ادامه می‌آید تهیه کرده است تا شما، عملا متوجه تفاوت‌ آن‌ها شوید.

منبع: www.barbadpiano.com